In de afgelopen tweeënhalf jaar heeft het lectoraat Youth Spot van de Hogeschool van Amsterdam samen met 14 jongerenwerkorganisaties – waaronder De Schoor - onderzoek gedaan naar het jongerenwerk in de online leefwereld van jongeren. Er is nu de handreiking met de titel ‘Echt zijn in de online leefwereld: Een handreiking voor jongerenwerkers’ verschenen. In deze handreiking staat beschreven hoe jongerenwerkers methodisch kunnen handelen in de online leefwereld en daarmee proberen bij te dragen aan de persoonlijke ontwikkeling en maatschappelijke participatie van jongeren in kwetsbare situaties. De bevindingen in deze publicaties zijn ter ondersteuning van jongerenwerkers die jongeren willen begeleiden in hun online leefwereld. De inzichten kunnen ook relevant zijn voor andere jeugdprofessionals, zoals maatschappelijk werkers, jeugdhulpverleners en leraren. De handreiking kun je hier downloaden.

Door de coronamaatregelen en online lessen hadden studenten veel minder contact met elkaar en met de docenten. Het team van Studentbegeleiding merkte dat studenten zich zorgen maakten over hun toekomst en soms ook worstelden met sociaal-emotionele problemen. Uit verschillende landelijke onderzoeken blijkt dat een gebrek aan fysiek onderwijs leidt tot eenzaamheid en motivatieproblemen bij jongeren.

“We maakten ons echt zorgen”, vertelt Ellen Overbeek, hoofd Studentbegeleiding op MBO College Poort. “En we wisten ook dat we dit niet alleen konden oplossen. Daarom hebben we al snel hulp ingeroepen van De Schoor. 

In de nieuwsbrief van MBO College Poort lees je wat jongerenwerker Suleika hierover vertelt.

In ‘Samenspel tussen jongerenwerk en specialistische jeugdzorg’ wordt onderzocht hoe professioneel jongerenwerk positief bijdraagt aan de persoonlijke ontwikkeling en maatschappelijke participatie van jongeren. Zie: https://jeugdinontwikkeling.nl/article/view/11303

Almere doet samen met 14 andere gemeenten mee aan het landelijk Actieprogramma Dak- en Thuisloze Jongeren. Onderdeel hiervan is de pilot terugdringen dak- en thuisloze jongeren. De gemeente heeft belangrijke stappen gezet. Zo worden jongeren sneller gesignaleerd en stromen ze sneller door. Waar ze voorheen lange tijd in een opvang konden verblijven, is dat inmiddels vaak teruggebracht naar maximaal 12 weken; maatwerk staat voorop. Er is advies gevraagd aan ervaringsdeskundigen om de informatievoorziening te verbeteren. Daardoor is onder andere de website verbeterd. Deze zomer zijn 16 dak- en thuisloze jongeren met 5 kinderen aan een woning geholpen. Dat is gelukt dankzij een goede samenwerking met hulporganisaties en woningcorporaties. Dit in samenwerking met Wonen en Zorg. Bij de gemeente is een dagelijks spreekuur waar dakloze mensen terecht kunnen met al hun vragen. Ook een briefadres kan sneller verzorgd worden. Dat is belangrijk om allerlei andere zaken te kunnen regelen, zoals bijvoorbeeld inschrijven voor school, werk of voor een uitkering. In een reeks interviews vertellen wij meer over de pilot.

Etienne Struiken werkt al sinds 1999 bij welzijnsorganisatie De Schoor, waarvan ruim 13 jaar als ambulant jongerenwerker in Almere Buiten. Hij is destijds gevraagd mee te doen met de pilot, een samenwerking tussen Welzijn en Handhaving. Als ambulant jongerenwerker ondersteunt hij kwetsbare inwoners. Etienne kijkt naar de zorgsignalen, hulpvragen  en hij begeleidt jongeren naar zorginstellingen, werk en school. Kernwoorden voor hem zijn: contact, signalen opvangen en netwerk.

Wat houdt de pilot terugdringen thuis- en dakloze jongeren voor jou in?
Het begon allemaal met het project ‘Spookjongeren’. Dat zijn jongeren die niet bij de gemeente Almere stonden ingeschreven (Basisregistratie personen). Dat betekent dat zo’n jongere in de samenleving kansloos is want hij komt niet meer in aanmerking voor zorg, scholing, aanvraag uitkering, etc. Het doel van dit project voor mij was/is om de jongeren op de radar te laten komen bij de gemeente. Door het aanvragen van een briefadres kunnen ze weer post ontvangen en aanvragen doen op zaken waar ze recht op hebben. Het was niet gemakkelijk om deze jongeren te vinden. Dakloos betekent niet altijd dat ze op straat slapen want vaak slapen ze tijdelijk her en der; bij vrienden, familie, kennissen, etc. En het zijn niet alleen jongeren die uit multi problematiek gezinnen komen, maar soms ontstaat dit door bijvoorbeeld hoge schulden in een doorsnee gezin.

Wat vind je van de samenwerking met de gemeente en andere partners?
Tijdens de pilot is de samenwerking met Handhaving heel belangrijk geweest. Ook is de samenwerking met de projectleider van de gemeente uitstekend. We hebben bovendien  goed contact met een beleidsadviseur van de gemeente en de lijntjes zijn kort. De samenwerking is echt van meerwaarde omdat mensen met je mee denken en weten waar ze het over hebben. Dat praat ontzettend fijn. Eerder gaf ik aan dat het niet gemakkelijk was om die jongeren te vinden. Samen met Handhaving, en andere partners, trekken we op om jongeren te vinden. Ook gaan we op huisbezoek. Dan is het mijn rol om te kijken wat voor zorgvraag de jongeren hebben, wat is de reden dat deze jongeren dakloos zijn. Mijn taak is dan om door te pakken zodra we de motieven weten. Daarnaast werk ik ook samen met ketenpartners in Almere Buiten. In dat netwerk zitten o.a politie en Jeugd BOA’s. Samen met deze ketenpartners zit ik wekelijks samen aan tafel: de brede en integrale aanpak.

Hoe zit het met het vertrouwen en de jongeren?
Veel beter en ze zeggen het ook! Sterker nog, wat we nu meemaken is dat voormalige dakloze jongeren nu andere dakloze jongeren tippen en doorverwijzen. Je moet als ambulant jongerenwerker wel laten zien dat je het echt aanpakt. Vaak duurt het proces te lang, dus dan is het aan mij de taak om heel snel te schakelen. Bijvoorbeeld door te regelen dat ze een briefadres krijgen zodat ze hun opleiding of werk weer kunnen oppakken. Je kan niet in deze pilot zeggen ‘we komen pas over drie weken bij je terug’. De jongeren zijn vaak sceptisch, dus wij moeten wel laten zien hoe het anders kan.

Kan je iets vertellen over de flyer die je gebruikt?
Dit is een flyer waarop staat hoe je aan een briefadres komt, waarom dat belangrijk is en mijn gegevens. Deze flyer heeft ontzettend goed gewerkt en was een briljant idee van de projectleider! Ik kon op een gegeven moment alle flyers ophalen. We zijn bij veel scholen geweest en hebben dakloze jongeren ingezet om andere jongeren in dezelfde situatie te benaderen. Dus we zagen een mooi effect.

Hoe het werkt: ze komen via de flyer naar ons Gebiedskantoor in Almere Buiten. Ze drinken bij ons een kop koffie. Voor mij is het dan erg belangrijk om zo achter hun motieven te komen. Daarnaast is ook de nazorg belangrijk want je moet met hen in contact blijven. Dat gebeurt vaak via de telefoon of we maken meteen een afspraak. Ze komen regelmatig langs, want ze hebben het gevoel dat we slagen maken. Nog een goed idee is dat ik op het gebiedskantoor de aanvraagformulieren heb liggen voor een briefadres. Als een jongere bij mij komt, kunnen we die gelijk samen invullen. Daarna zorgen we voor een kopie van zijn id voor de gemeente. Ik zorg dat ik contact opneem met de contactpersoon van de gemeente. Die zorgt dat de aanvraag goed wordt afgehandeld. Dit geeft veel vertrouwen aan de jongere. We zitten nu op 39 jongeren die we samen met Handhaving hebben gevonden. Met al die jongeren hebben wij contact.

Kan je iets vertellen over ‘Outreachend’ werken?
Dat houdt in dat je niet geduldig achter je bureau gaat afwachten tot mensen hulp vragen. Maar zelf initiatief neemt door mensen op te zoeken en hulp en diensten aan te bieden. In dit geval zijn we de jongeren gaan zoeken. Het is echt  met ketenpartners en de jeugd boa’s de straat op gaan. Dit is geen prestatie van een persoon maar teamwork.

Waarom zet je je in voor deze jongeren?
Ik word somber en triest als ik luister naar de problematiek waar jongeren tegen aanlopen en wat de oorzaken zijn geweest waardoor ze dakloos zijn geworden. Dat zijn heftige verhalen. Denk aan: misbruik, drugverslaving, etc. Het gaat om een situatie waaraan ze over het algemeen weinig kunnen doen. Als ik een gesprek voer met een jongere, zie ik dat ze het eigenlijk al hebben opgegeven. Daar zit voor mij de uitdaging. Er alles uit te halen. ‘Kom op, schouders eronder en we doen dit samen’.

Het team Jongerenwerk van De Schoor werkt al geruime tijd samen met Youth Spot. Het lectoraat Youth Spot /Jongerenwerk van Hogeschool van Amsterdam heeft deze maand de brochure Jongerenwerk in de online leefwereld van jongeren gepubliceerd, te downloaden op zowel de website van de HvA als van De Schoor. Zomer hebben 28 jongerenwerkers van 14 jongerenwerkorganisaties – waaronder De Schoor - bij 175 jongeren en 140 stakeholders materiaal verzameld. Als eindproduct van deze fase van het onderzoek is een brochure gemaakt. In de brochure staan zes ontwikkelingsbehoeften van jongeren in de online leefwereld en drie methodieken beschreven waarmee jongerenwerkers kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van jongeren door in te spelen op deze ontwikkelingsbehoeften.